Departament Funduszy Europejskich Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji

Podstawę prawną dla wykorzystania przez Polskę środków z EFU stanowi Decyzja nr 573/2007/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 maja 2007 r. ustanawiająca Europejski Fundusz na rzecz Uchodźców na lata 2008–2013 jako część programu ogólnego Solidarność i zarządzanie przepływami migracyjnymi.

Cel ogólny

Celem ogólnym Funduszu jest wspieranie działań podejmowanych przez państwa członkowskie i zachęcanie do podejmowania wysiłków w zakresie przyjmowania uchodźców i wysiedleńców i ponoszenia związanych z tym konsekwencji, z uwzględnieniem prawodawstwa wspólnotowego w tej dziedzinie, poprzez współfinansowanie działań przewidzianych w niniejszej decyzji.

Cele szczegółowe

Fundusz wspiera działania w państwach członkowskich w jednej lub większej liczbie następujących dziedzin:

1. warunki przyjmowania uchodźców i procedury azylowe;
2. integracja osób, o których mowa w art. 6 Decyzji, których pobyt na terytorium danego państwa członkowskiego ma charakter stały i trwały;
3. poprawa zdolności państw członkowskich do opracowywania, monitorowania i oceniania ich polityk azylowych w świetle zobowiązań tych państw wynikających z istniejącego i przyszłego prawodawstwa wspólnotowego dotyczącego wspólnego europejskiego systemu azylowego, w szczególności z myślą o nawiązaniu praktycznej współpracy między państwami członkowskimi;
4. przesiedlanie osób, o których mowa w art. 6 lit. e) Decyzji. Do celów niniejszej decyzji przesiedlenie oznacza proces, zgodnie z którym obywatele państw trzecich lub bezpaństwowcy, na wniosek UNHCR złożony w oparciu o potrzebę międzynarodowej ochrony danej osoby, są przemieszczani z państwa trzeciego do państwa członkowskiego, w którym zezwala im się osiedlić po nadaniu im jednego z następujących statusów:
   1. statusu uchodźcy w rozumieniu art. 2 lit. d) dyrektywy Rady 2004/83/WE; lub
   2. statusu, który na mocy krajowego i wspólnotowego prawa zapewnia te same prawa i korzyści co status uchodźcy;
5. przemieszczanie osób należących do kategorii, o których mowa w art. 6 lit. a) i b) Decyzji, z państwa członkowskiego, które przyznało im międzynarodową ochronę, do innego państwa członkowskiego, w którym zostanie im przyznana podobna ochrona, a także osób należących do kategorii, o której mowa w art. 6 lit. c) Decyzji, do innego państwa członkowskiego, w którym zostaną rozpatrzone ich wnioski o udzielenie międzynarodowej ochrony.

Roczne alokacje

Ogólna kwota dostępna dla Polski w ramach Funduszu wynosi 14 291 095,29 Euro. Dostępne dla Polski roczne alokacje przedstawiają się następująco:

• 2008 rok – 1 784 686,98 Euro
• 2009 rok – 2 193 399,88 Euro
• 2010 rok – 2 279 913,29 Euro
• 2011 rok – 3 043 309,14 Euro
• 2012 rok – 2 641 391,00 Euro
• 2013 rok – 2 348 395,00 Euro

Grupy docelowe

Grupy docelowe Funduszu obejmują:

1. każdy obywatel państwa trzeciego lub bezpaństwowiec, którego status jest określony w konwencji genewskiej, a który uzyskał zezwolenie na pobyt jako uchodźca w jednym z państw członkowskich;
2. każdy obywatel państwa trzeciego lub bezpaństwowiec korzystający z jednej z form ochrony uzupełniającej w rozumieniu dyrektywy 2004/83/WE;
3. każdy obywatel państwa trzeciego lub bezpaństwowiec, który złożył wniosek o objęcie jedną z form ochrony określonych w lit. a) i b);
4. każdy obywatel państwa trzeciego lub bezpaństwowiec korzystający z ochrony tymczasowej w rozumieniu dyrektywy 2001/55/WE;
5. każdy obywatel państwa trzeciego lub bezpaństwowiec, który jest przesiedlany lub został przesiedlony do państwa członkowskiego.

Programowanie

Cele Funduszu realizowane są w ramach wieloletniego okresu programowania w latach 2008–2013. W związku z obowiązującą zasadą kwalifikowalności wydatków n+1, działania (projekty) w praktyce mogą być realizowane w latach 2008–2014.

Komisja Europejska przyjęła Wytyczne Strategiczne na lata 2008–2013 (Decyzja Komisji z dnia 29 listopada 2007 r. w sprawie wykonania decyzji nr 573/2007/WE Parlamentu Europejskiego i Rady).
Na podstawie Wytycznych Strategicznych powstał Program Wieloletni na lata 2008–2013 zatwierdzony następnie przez Komisję Europejską. Program Wieloletni jest realizowany poprzez następujące po sobie bardziej szczegółowe Programy Roczne.
Alokacja w ramach każdego Programu Rocznego jest podzielona na dwie części: konkursową i bezkonkursową. Cześć konkursowa jest otwarta, tj. skierowana do szerokiego grona potencjalnych beneficjentów. W części bezkonkursowej, na poziomie każdego Programu Rocznego, określone są konkretne projekty oraz jednostka realizująca. W procedurze bezkonkursowej realizowane są projekty, które ze względu na występowanie monopolu de jure lub ze względów bezpieczeństwa nie mogą stanowić przedmiotu wyboru w ramach konkursu.

W związku z realizacją Programów Rocznych zostało przeprowadzonych siedem konkursów (w ramach działania – Rozwinięcie i poprawa oferty integracyjnej oraz poradnictwa zarówno dla osób ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy, jak i osób objętych ochroną międzynarodową), w wyniku których dofinansowanie ze środków EFU otrzymały siedemdziesiąt dwa projekty. Z powodu wyczerpania środków nie przewiduje się przeprowadzania kolejnych konkursów.

Szczegółowe informacje dotyczące konkursu znajdują się na stronie internetowej Władzy Wdrażającej Programy Europejskie: (przejdź na stronę Władzy Wdrażającej Programy Europejskie).

W ramach procedury bezkonkursowej Programów Rocznych zrealizowanych zostało czternaście projektów, w których jako partner występowały Urząd do Spraw Cudzoziemców oraz Straż Graniczna. W realizacji pozostaje sześć kolejnych projektów w ramach alokacji 2012 EFU, których partnerami są wyżej wymienione instytucje. Planowany jest jeszcze jeden, ostatni nabór.

System Zarządzania i Kontroli

Zgodnie z zatwierdzonym przez Komisję Europejską Systemem Zarządzania i Kontroli:

• Instytucją Odpowiedzialną jest Departament Współpracy Międzynarodowej i Funduszy Europejskich MSW,
• Instytucją Delegowaną jest Centrum Obsługi Projektów Europejskich MSW,
• Instytucją Audytu jest Departament Ochrony Interesów Finansowych UE Ministerstwa Finansów,
• Instytucją Certyfikującą jest Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej.